آمی تریپتیلین قرص چیه؟
آمی تریپتیلین – با نام تجاری Elavil- یک داروی ضدافسردگی سه حلقه‌ای است که عمدتاً برای درمان اختلال افسردگی اساسی، انواع سندرم‌های درد مانند درد نوروپاتیک، فیبرومیالژیا، میگرن و سردردهای تنشی استفاده می‌شود.
سایر موارد مصرف این دارو شامل تسکین دردهای عصبی و بهبود اختلالات خوردن ناشی از افسردگی، شب‌ادراری، بیماری‌های بیش‌فعالی و میگرن است. اما لازم به ذکر است که به دلیل فراوانی و برجسته بودن عوارض جانبی این دارو، آمی تریپتیلین به‌طورکلی به‌عنوان یک درمان خط دوم برای این علائم در نظر گرفته می‌شود.
مقدار و روش مصرف داروی آمی تریپتیلین
- قبل از شروع درمان با داروی آمی تریپتیلین (Amitriptyline)، بروشور دارویی داخل بسته را به دقت مطالعه کنید. این بروشور به شما کمک می‌کند تا اطلاعات جامعی را راجع به دارو به دست آورده و از عوارض جانبی احتمالی آن مطلع شوید. همچنین اگر در رابطه با مصرف آن با سؤالاتی روبرو هستید با پزشک خود مشورت نمایید.
- دوز و مقدار داروی آمی تریپتیلین، از فردی به فرد دیگر متفاوت است؛ دارو را دقیقاً همانطور که پزشک به شما تجویز کرده است، استفاده نمایید و از کم یا زیاد کردن آن خودداری نمایید.
- در صورت فراموش کردن یک دوز، به محض یادآوری، نوبت فراموش شده را مصرف کنید. اگر زمان مصرف دوز بعدی باشد، از مصرف نوبت فراموش شده اجتناب کنید و بر طبق برنامۀ مشخص به مصرف دارو ادامه دهید و هیچ‌گاه دوز دارو را دو برابر نکنید.
- چون این دارو بر روی سیستم عصبی تأثیر دارد، مصرف آن باید به صورت مداوم و تحت نظر پزشک باشد. اگرچه ممکن است در چند هفته ابتدایی درمان، احساس بهبودی در شما ایجاد نشود، با این حال درمان خود را ادامه دهید و طبق برنامۀ منظم به پزشک خود مراجعه کنید. و چنانچه علائمتان بهبود نیافته است به پزشک اطلاع دهید.
- ممکن است پزشک شما، درمان را با دوز کم آمی تریپتیلین شروع کند و پس از عادت کردن بدن، مقدار آن را افزایش دهد تا احتمال بروز عوارض ناشی از این دارو کمتر شود.
- قطع داروی آمی تریپتیلین به صورت ناگهانی و بدون نظر پزشک، می‌تواند عوارض نامناسبی برای بیمار در پی داشته باشد که اصطلاحاً به آن سندرم محرومیت دارو می‌گویند و عوارضی همچون سردرد، تهوع، ضعف، حملات ترس و بی‌حالی را در بر دارد. برای متوقف کردن مصرف این دارو به شکل صحیح، باید با پزشک مشورت نمایید. کاهش مقدار مصرف باید تدریجی انجام شود.
- اگر براساس تجویز پزشک، روزی یکبار می‌بایست داروی آمی تریپتیلین را مصرف نمایید، آن را در هنگام خواب میل کنید تا خواب‌آلودگی روزانه را کاهش دهید.
- دوره درمان با این دارو را کامل کنید و از مصرف بیش از مقدار تجویز شده این دارو خودداری نمایید.
- در ابتدای درمان با این دارو ممکن است افکار ناراحت کنندۀ (از جمله افکار خودکشی) شما از گذشته بیشتر شوند اما نگران نباشید باید بدانید که این افکار ناشی از مصرف این دارو و شروع اثربخشی آن می‌باشد و به مرور زمان برطرف خواهد شد. بهتر است در این موارد، افکار خود را با نزدیکان و مشاور یا پزشک خود در میان بگذارید و آگاهانه نسبت به برطرف کردن آنها اقدام نمایید.
- این دارو با غذا تداخلی ندارد و می‌توانید آن را قبل یا بعد از غذا مصرف نمایید. ولی در صورت بروز اختلالات گوارشی، این دارو را با غذا یا شیر میل کنید.
نحوه مصرف امی تریپتیلین چگونه است؟
برای مصرف این دارو، موارد زیر را مد نظر داشته‌باشید:
- پیش از مصرف آمیتریپتیلین یا مصرف مجدد دارو راهنمای مصرف آن را از دکتر داروخانه بخواهید.
- داروی آمیتریپتیلین دارویی خوراکی است. این دارو را روزی یک تا چهار بار، طبق دستور روانپزشک، مصرف کنید.
- اگر فقط روزی یک عدد آمیتریپتیلین مصرف می‌کنید، بهتر است آن را قبل از خواب استفاده کنید تا به برطرف شدن بی‌خوابی شبانه‌تان کمک کند.
- دوز مصرف داروی آمیتریپتیلین به سن، وضعیت بیماری و پاسخگویی بدن شما به درمان بستگی دارد.
- برای کاهش خطر ابتلا به عوارض جانبی آمیتریپتیلین، مانند خواب‌آلودگی، خشکی دهان و سرگیجه، ممکن است پزشک برای شروع، دوز کم‌تری را تجویز کند و آن را به مرور زمان افزایش دهد.
- از دستورالعمل‌های پزشکتان با‌دقت پیروی کنید.
- برای این‌که دارو بیشترین تاثیر ممکن را داشته‌باشد، آن را به طور منظم استفاده‌کنید.
- به یاد داشته‌باشید هر روز قرص (یا قرص‌هایتان) را سر ساعت معینی مصرف کنید.
- دوز دارو را افزایش ندهید و بیشتر از مقدار تجویزی دکتر مصرف نکنید. اینکار به بهبود وضعیت شما کمکی نمی‌کند و خطر ابتلا به عوارض جانبی را افزایش می‌دهد.
- حتی اگر بعد از چند بار مصرف امی تریپتیلین احساس خوبی داشتید، باید به استفاده از آن ادامه‌دهید.
- مصرف دارو را بدون مشورت با پزشک خود متوقف نکنید. با متوقف کردن مصرف داروی آمیتریپتیلین ممکن است شرایط شما وخیم‌تر از قبل شود. همچنین ممکن است این عمل باعث نوسانات خلقی، سردرد، خستگی و ایجاد مشکل در خواب شود.
- در صورت مشورت با پزشک پیش از قطع مصرف دارو، ممکن است پزشک شما دوز مصرفی دارو را به تدیج کاهش دهد.
- برای اطلاع از جزئیات بیشتر با پزشک خود یا دکتر داروخانه صحبت کنید و بروز علائم جدید یا وخیم‌تر شدن حالتان را به سرعت گزارش دهید.
- آمیتریپتیلین ممکن است عملکرد سریعی نداشته‌باشد. ممکن است بعد از یک هفته متوجه اثرات آن شوید. با این‌حال این امکان هم وجود دارد که چهار هفته بعد از مصرف دارو تاثیرگذاری کامل آن را احساس کنید.
- اگر وضعیت پیش از درمان شما همچنان ادامه دارد یا حالتان وخیم‌تر شده، مثلا احساس غم و اندوه می‌کنید یا افکار خودکشی دارید، موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید.
- تجویز و تعیین دوز مصرفی این دارو برای درمان افسردگی یا دیگر اختلالات روانی تنها بر عهده روانپزشک است، از این رو از مصرف خودسرانه دارو جدا خودداری کنید.
موارد منع مصرف داروی آمی تریپتیلین
- به تاریخ انقضای داروی آمی تریپتیلین (Amitriptyline) توجه کنید و اگر دارویی که در دستتان است تاریخ انقضای آن تمام شده است، از مصرف آن خودداری کنید.
- هرگز داروی آمی تریپتیلین را به فرد دیگری حتی با علائم مشابه خودتان تجویز نکنید.
قبل از تجویز دارو، پزشک را در صورت وجود موارد زیر مطلع کنید:
- حساسیت به این دارو یا دیگر داروها و مواد
- بارداری
- شیردهی
- آسم
- اختلالات دو قطبی
- اسکیزوفرنی
- سابقۀ بیماری‌های روحی و روانی
- صرع
- بیماری کلیوی
- بیماری کبدی
- بیماری قلبی
- سابقه حمله قلبی، سکته مغزی و یا تشنج
- دیابت
- اختلالات خونی
- اختلالات گوارشی
- گلوکوم با زاویه باریک
- افزایش فشار کره چشم
- پرکاری تیروئید
- هیپرتروفی پروستات
- احتباس ادرار
- یبوست مزمن
موارد هشدار و احتیاطات ویژه حین مصرف داروی آمی تریپتیلین
- مصرف داروی آمی تریپتیلین توسط سالمندان باید با حداقل مقدار شروع شود. زیرا به عوارض جانبی این دارو حساس‌تر هستند.
- قبل از هرگونه عمل جراحی و اقدامات درمانی، پزشک را از مصرف این دارو مطلع سازید.
- این دارو ممکن است باعث خواب‌آلودگی شود، بنابراین در انجام کارهایی مانند رانندگی که به هوشیاری نیاز دارند، احتیاط کنید.
- از مصرف الکل در مدت درمان با این دارو بپرهیزید. زیرا مصرف الکل احتمال بروز عوارض ناشی از این دارو را افزایش می‌دهد.
- اضافه وزن و چاقی از عوارض داروی آمی تریپتیلین هستند. مصرف این دارو ممکن است چاقی را به دنبال داشته باشد.
- احتمال بروز حساسیت به نور با مصرف داروی آمی تریپتیلین وجود دارد. بنابراین ضروری است از پوشش ضدآفتاب استفاده شود.
- اگر برای اولین بار از این دارو استفاده می‌کنید، ممکن است با تغییر وضعیت ناگهانی، سرگیجه مختصری ایجاد شود که به مرور برطرف خواهد شد. برای جلوگیری از این حالت، سعی کنید به آرامی تغییر وضعیت دهید.
تداخلات دارویی
تداخلات دارویی ممکن است عملکرد و تأثیر داروها را تغییر دهد یا باعث افزایش ریسک بروز عوارض جانبی آنها شود. بنابراین برای مصرف این دارو، لیست تمام داروهایی که مصرف می‌کنید اعم از داروهای تجویزی و غیرتجویزی (گیاهی، مکمل و …) را با پزشکتان در میان بگذارید.
از جمله داروهایی که با آمی تریپتیلین تداخل دارند، عبارتند از:
- مهارکننده‌های مونوآمینواکسیداز (MAO) مانند ایزوکاربوکسازید، لینزولید
- داروهای سمپاتیک مانند اپی‌نفرین، فنیل افرین
- هورمونهای تیروئیدی
- داروهای ضد آریتمی
- داروهای کاهش فشارخون مانند گوانتیدین، متیل دوپا
- باربیتوراتها
- داروهای آنتی کولینرژیک مانند آنتی هیستامین، داروهای ضد پارکینسون
- وارفارین
- پیموزاید
عوارض جانبی داروی آمی تریپتیلین
همه داروها ممکن است عوارض جانبی ایجاد کنند. اما بسیاری از مصرف‌کنندگان نیز هیچ نوع عارضه‌ای بروز نمی‌دهند. یکسری از عوارض نیز بعد از گذشت مدت کوتاهی از مصرف دارو، از بین می‌روند. در صورت بروز هریک از عوارض زیر با مصرف آمی تریپتیلین حتماً با پزشک معالج مشورت نمایید.
از جمله عوارض داروی آمی تریپتیلین عبارتند از:
- خواب آلودگی
- تاری دید
- عوارض قلبی، عروقی
- اختلالات رفتاری
- اختلالات حرکتی
- مشکلات دفع ادرار
- تغییرات در میزان قند خون
- تغییرات در اشتها و وزن
- خشکی دهان
- تهوع و استفراغ
- درد شکمی
- یبوست
- تداخل در فعالیت جنسی
- بثورات خارش دار پوستی
- افزایش تعریق
- ریزش مو
- در صورت بروز هر عارضه که فکر می‌کنید به دلیل مصرف داروی آمی تریپتیلین است به پزشک خود اطلاع دهید.
- در صورت بروز علائم واکنش آلرژیک از جمله ورم، کهیر، تورم صورت، دهان، لب‌ها و گلو به اورژانس مراجعه نمایید.
شرایط نگهداری داروی آمی تریپتیلین
- دارو را دور از دسترس کودکان نگه دارید
- دارو را در جایی خشک و خنک و به دور از گرما و تابش نور مستقیم نگه دارید.
دیدگاه خود را بنویسید